Bitwa o Monte Cassino, zakończona zwycięstwem 18 maja 1944 roku, była kluczowym momentem w kampanii włoskiej podczas II wojny światowej. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, w szczególności 2 Korpus Polski dowodzony przez generała Władysława Andersa, odegrały w niej znaczącą rolę. W ramach alianckiej operacji, Polacy rozpoczęli natarcie 11 maja 1944 roku, mając za zadanie zdobycie skalistego kompleksu wzgórz Monte Cassino, kluczowego elementu niemieckiej Linii Gustawa.

Pierwsze natarcie, będące jednocześnie czwartym podejściem alianckim, nie przyniosło sukcesu z powodu silnej niemieckiej obrony. Polscy żołnierze musieli zmierzyć się z ekstremalnymi warunkami bojowymi – zimnem, upałem, brakiem wody oraz ciągłym ostrzałem nieprzyjaciela. Po nieudanym ataku, który miał miejsce w nocy z 12 na 13 maja 1944 roku, polskie oddziały zmuszone były się wycofać. Dopiero w kolejnym natarciu, 17 maja, Polacy zdobyli wzgórza, co umożliwiło przełamanie niemieckiej obrony i otworzenie drogi na Rzym.

Udział skierniewiczan i mieszkańców powiatu skierniewickiego w zdobyciu Monte Cassino

W bitwie o Monte Cassino brało udział blisko 30 mieszkańców Skierniewic i powiatu skierniewickiego. Trzech z nich poległo i zostało pochowanych na cmentarzu wojennym pod Monte Cassino. Ich odwaga i poświęcenie są przykładem niesamowitej determinacji, z jaką polscy żołnierze walczyli o wolność swojej ojczyzny.

Jak podkreśla Aneta Kapelusz z Akademii Twórczości w Skierniewicach, wystawa, to hołd dla 36 mieszkańców Skierniewic i powiatu skierniewickiego, którzy brali udział w tej ważnej bitwie.

- Z wielkim szacunkiem wspominamy tych, którzy polegli w walce o Monte Cassino. Wśród nich byli: plutonowy Jan Duda ze Starbacichy, który służył w 17 Batalionie Strzelców 5 Kresowej Dywizji Piechoty, plutonowy Jan Dziuda z Drzewiec, który walczył w 15 Batalionie Strzelców 5 Kresowej Dywizji Piechoty, kapral podchorąży Andrzej Sienkiewicz ze Skierniewic, członek 1 Batalionu Strzelców 3 Dywizji Strzelców Karpackich, starszy strzelec Marcin Woźniak z Wysokienic, który poległ pod Ankoną, plutonowy Stanisław Tomasik ze Skoczykłód, który zginął podczas bitwy o Bolonię. Wszystkich ich pochowano na cmentarzach wojennych we Włoszech, gdzie ich groby są świadectwem ich odwagi i poświęcenia.

Nie możemy jednak zapominać o tych, którzy przeżyli i wrócili do Polski, niosąc ze sobą ciężkie doświadczenia wojenne. Wśród nich byli m.in.: bombardier Wojciech Barańczyk z Mszadli, starszy pancerny Bronisław Bil ze Skierniewic, plutonowy Feliks Dzierzbicki z Bolimowa, plutonowy Bolesław Galik ze Starej Rawy, plutonowy Wacław Godlewski ze Skierniewic, kanonier Aleksander Grudzień z Bolimowa.

Ich historie, podobnie jak historie wielu innych, których dzisiaj wspominamy, są świadectwem niezłomności ducha i niebywałej odwagi. Wśród naszych bohaterów są również ci, którzy pozostali na Zachodzie po zakończeniu wojny, jak kapitan Władysław Żebrowski, pochowany w Montrealu w Kanadzie, czy starszy strzelec Józef Mijalski, który osiedlił się w Wielkiej Brytanii.

Wystawa prezentuje bogaty zbiór eksponatów związanych z bitwą o Monte Cassino

Zwiedzający będą mogli zobaczyć między innymi: broń ręczną i maszynową, mundury i hełmy, wyposażenie wojskowe oraz liczne pamiątki osobiste, takie jak odznaczenia, odznaki, legitymacje i dyplomy.

Dodatkowo, wystawę wzbogacają oryginalne fotografie oraz literatura poświęcona tej historycznej bitwie. Jednym z głównych punktów ekspozycji będą sztandary 18 Pułku Piechoty i 26 Pułku Artylerii Lekkiej, a także replika sztandaru 5 Kresowej Dywizji Piechoty 2 Korpusu Polskiego, prezentowane przez członków grupy rekonstrukcyjnej 18 Pułku Piechoty.

Wystawa „Mieszkańcy Skierniewic i Powiatu w Bitwie o Monte Cassino – w 80. rocznicę bitwy” to nie tylko hołd oddany bohaterom sprzed 80 lat, ale także lekcja historii dla młodszych pokoleń. Dzięki zgromadzonym eksponatom, pamiątkom oraz rekonstrukcjom, odwiedzający mają niepowtarzalną okazję poznać bliżej wydarzenia, które wpłynęły na losy Europy i Polski podczas II wojny światowej.